Elektronik eğitim sözleşmelerinin kilit unsurları
Türkçe’ye “elektronik öğrenme” olarak çevrilen “e-learning” uzun yıllardır hayatımızda olsa da güncel veriler, pandeminin getirdiği yeni dünya düzeni ile birlikte, sektörün global büyüme hızının ivme kazandığını gösteriyor.
Devletler, merkezi elektronik öğrenme sistemleri ve içerikleri oluşturmakta, eğitimci ve öğrenciyi buluşturan internet sitelerinin kullanımı yaygınlaşmakta, kurumsal e-öğrenme (corporate e-learning) şirketler ve çalışanları tarafından tercih edilmekte ve video konferans uygulamaları vasıtasıyla workshoplar ve eğitimler düzenleyen kişilerin sayısı her gün artmakta.
Pazar bu hızla büyürken ve teknoloji gelişirken, elektronik öğrenmenin süjeleri arasındaki hukuki ilişkiler de çeşitlilik kazanmakta ve karmaşıklaşmakta. Temelinde teknoloji ve eğitimi barındıran elektronik öğrenme konusunda, hukuki önlemlerin zamanında alınması ise sektörün her süjesi açısından büyük önem taşımakta.
Bu yazımızda, e-learning sektöründe iştigal eden Müvekkillerimiz’in karşılaştığı hukuki sorunlardan da yola çıkarak elektronik eğitim sözleşmelerinin kilit unsurları üzerinde duracağız.
1. Hak Sahipliği ve Fikri Mülkiyet Hakları
E-learning’e konu materyaller, eğitimciye veya 3. bir kişiye ait olabilir. Bu nedenle, elektronik öğrenme sözleşmelerinde, verilen eğitimin içeriğinin ve ders materyallerinin kime ait olduğunun açıkça belirlenmesi hak sahipliğine bağlanacak sonuçlar bakımından büyük önem taşımaktadır.
Ayrıca, mülkiyet hakkının doğası gereği, hak sahibinin belirlenmesi konusu, aşağıda izah olunacak izinsiz ve maddi çıkar amaçlı kullanımların engellenmesi ile sıkı sıkıya bağlantılıdır.
Bu doğrultuda, eğitimin ve eğitimde kullanılan teknolojinin niteliği göz önüne alınarak, hak sahipliği konusunda tarafları koruyucu hükümler hazırlanmalıdır.
2. Sorumluluk
Eğitim materyallerinin içeriğine veya eğitime araç olan teknolojinin çalışmaması hallerine ilişkin talep ve iddialar bakımından sorumluluk hükümlerinin tayini büyük önem arz etmektedir.
3. Randevu Sistemi
Bazı elektronik öğrenme sistemleri, eğitimci ve öğrencinin buluşturulması (bir nevi aracılık faaliyeti) üzerine kuruludur. Bu ve benzeri nitelikteki sistemlerde eğitimci ve öğrencinin eğitim amacıyla buluşturulması şekline ilişkin yöntemlerin sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekmektedir (örn. Ders randevusunun alınması, eğitimcinin seçilmesi vs.).
4. Ödeme Hükümleri ve Ücret İadesi
Her sözleşmede olduğu gibi, elektronik öğrenme sözleşmelerinde de ücretlendirme, ödeme ve varsa ücret iadesi yöntemlerinin sözleşmeye derç edilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca aracı sisteminin tahsil edeceği komisyonların da sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
5. Veri Koruma
Veri işleme faaliyetlerinin, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuatta uygun bir şekilde kurgulanması ve ayrıca, kişisel verisi işlenen süjeden hukuka uygun rıza alınması gerekmektedir.
6. Derslerin ve Ders Materyallerinin Kaydedilmesini ve Kullanılmasını Engelleme
Ders içerik ve materyallerinin kaydı ve kullanılması gibi sahibinin fikri mülkiyet haklarının ihlaline sebebiyet verecek fiiller ve sonuçları sözleşmede açıkça belirlenmelidir.
7. Sonuç Taahhüt Etmeme
Elektronik öğrenme, herhangi bir yeterlilik sınavına yönelik olabilir. Ancak, bilindiği üzere öğrencinin sınavdaki başarısı birçok etkene bağlıdır. Bu nedenle, elektronik öğrenme programı, konusu olan yeterlilik sınavına yönelik bir sonuç taahhüt etmeyecektir. Bu sorumsuzluk klozunun sözleşmedeki varlığı bağlantılı iddia ve talepler bakımından büyük önem taşımaktadır.
Yukarıda sayılan spesifik hususlar haricinde, tarafların yükümlülüklerinin tanımlanması, sözleşme ihlali hallerinin ve sonuçlarının belirlenmesi, sözleşmenin feshi, mücbir sebep maddeleri de elektronik öğrenme sözleşmelerinin özüne uygun bir şekilde tasarlanmalıdır.
Ayrıca ve önemle belirtmek gerekir ki, e-öğrenmeye uygulanacak hukuki kurallar, e-ticaret, veri koruma ve ifade özgürlüğü gibi alanlara ilişkin mevzuattan da etkilenir. Bu nedenle, yazımıza konu elektronik eğitim sözleşmelerinin, birden çok hukuki disiplinin amaca uygun bir şekilde harmanlanması ile kaleme alınması büyük önem taşımaktadır.
Av. Merih Okuyaz
Bu bilgi notu, yalnızca bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır, hiçbir şekilde reklam, teklif veya hukuki tavsiye teşkil etmemektedir. Konu ile ilgili soru ve sorunlarınız için hukuki danışmanınıza başvurmanızı tavsiye ederiz. Bilgi notunun tüm hakları yazarına aittir, kısmen dahi olsa izinsiz kullanılamaz.
Comments